Volgens recente cijfers van Vias raken er opnieuw meer jongeren betrokken in dodelijke verkeersongevallen. Eén van de boosdoeners is het toenemende gsm-gebruik achter het stuur. Volgens de meest voorzichtige schattingen vallen er jaarlijks minstens 30 doden en 2.500 gewonden in ons land door het gebruik van de smartphone. Daarom stellen wij ons actieplan SOS Smartphone Achter het Stuur voor om het gebruik van de smartphone tegen te gaan.
Wij pleiten voor een sterkere handhaving via dashcams en camera’s. Maar ook de bestaande technologische middelen en hogere boetes moeten we inzetten. De smartphone hoort in het lijstje van grote killers in het verkeer, samen met rijden onder invloed, snelheid en roodlichtnegatie. Een doorgedreven en alomvattende aanpak is hoognodig om te voorkomen dat nog meer jonge mensen betrokken raken in tragische ongevallen.
De vijf maatregelen van het actieplan SOS Smartphone achter stuur op een rijtje:
- De overtreding moet eenduidig en duidelijker ingeschreven worden in de wegcode;
- De overheid moet meer sensibiliseren en technologische oplossingen en ondersteuning stimuleren. Bestaande apps die voor een “AutoModus” zorgen achter het stuur moeten beter bekend gemaakt worden;
- De overheid moet sterker inzetten op handhaving: strijd tegen smartphone achter stuur moet speerpunt worden in handhavingsbeleid;
- Naast heterdaad-betrappingen, moeten ook automatische en onbetwistbare vaststellingen met camera’s mogelijk zijn. Een CD&V-voorstel met de vereiste wetswijziging aan te passen ligt klaar;
- Het gebruik van smartphone achter stuur creëert een rechtstreeks gevaar en moet daarom een overtreding van de derde graad worden (nu tweede graad). De boete moet verhoogd worden van 116 naar 174 euro.
Dat de smartphone steeds meer verkeersslachtoffers veroorzaakt, is niet nieuws. 28% van de Belgen geeft toe achter het stuur wel eens een sms te sturen of te lezen. 4% bekijkt zelfs video’s achter stuur. Nochtans is dergelijk gedrag levensgevaarlijk. Meer dan één op de 10 Belgen (11%) geeft in de Europese barometer van de Fondation Vinci aan dat ze een ongeval of bijna-ongeval gehad hebben door het gebruik van de gsm in de wagen.
In 2019 werden er in ons land 105.002 overtredingen inzake GSM-gebruik vastgesteld, een lichte stijging van 6,2% tegenover 2018 (98.811 overtredingen). Het merendeel werd vastgesteld in Vlaanderen (60,3%), met provincie Antwerpen als koploper met 25.467 overtredingen. En dat is maar het topje van de ijsberg. Hoe dikwijls zie je wel niet iemand achter het stuur sms’en, whatsappen, of nog bellen met de gsm in de hand?
Voorstellen
Hoe kan je voorkomen dat je toch niet snel dat berichtje of die Facebook-post in de auto leest? Bestuurders moeten zichzelf allereerst beschermen tegen de verleiding om toch die gsm vast te nemen om dat bericht even te checken. Er bestaan apps van zowel IOS als van Android die bij connectie met wagen automatisch de smartphone onbruikbaar maken tijdens het rijden. Deze toepassingen bekender maken, het gebruik ervan stimuleren, of zelfs automatiseren moet de volgende stap zijn. Sommige firma’s nemen het voortouw. Zo rustte het transportbedrijf DBT Logistics 40 vrachtwagens uit met de app Freedrive om het GSM- gebruik achter het stuur tegen te gaan via vervelende geluidjes en pop-ups. Aan het einde van de rit krijgt iedere chauffeur ook een score toegekend naarmate hoe vaak hij of zij in de fout is gegaan. Ook de baas krijgt dit overzicht te zien.
Stimuleren en sensibiliseren is hoogstnoodzakelijk, maar we zullen ook moeten inzetten op betere handhaving. Overtredingen vaststellen betekent vandaag nog op heterdaad betrappen en dat is niet altijd eenvoudig. Het relatief laag aantal vaststellingen toont dat ook aan. We moeten alle mogelijke manieren gebruiken om smartphone-gebruik te controleren, ook via dashccams en onbemande camera’s. Momenteel kunnen onbemande camera’s smartphone-gebruik niet vaststellen omdat de overtreding niet is opgenomen in de lijst van overtredingen die daarmee vastgesteld mogen worden. Hiervoor hebben wij al een wetsvoorstel ingediend om dat aan te passen.
Verder stellen we enkele verduidelijkingen voor in de Wegcode. Momenteel kan je enkel beboet worden als je de GSM in je hand hebt tijdens het rijden. Dus niet als je hem tussen je hoofd en oor klemt. In Nederland is er inmiddels een verbod op het gebruik van alle elektronische apparaten die je in je hand houdt, niet enkel de telefoon. Bovendien is daar ook expliciet het klemmen tussen hoofd en oor verboden.
Bovendien riskeren overtreders in Nederland een boete tot 240 euro. In ons land heeft 40 procent van de bevolking geen idee hoeveel de boete bedraagt. De boete bedraagt momenteel 116 euro (overtreding van de tweede graad, onrechtstreeks gevaar). Maar het gebruik van de smartphone brengt andere weggebruikers rechtstreeks in gevaar, en zou dus een als een overtreding van de derde graad moeten beschouwd worden. Daar hangt een boete van 174 euro aan vast.
Tijdens het radioprogramma 'De Ochtend' gaf ik wat meer uitleg over ons actieplan. Herbeluister het hier. Lees hier het artikel in de Gazet Van Antwerpen van vrijdag 14 augustus 2020. Lees hier het artikel op de VRT nieuwssite.
Foto (c) Belga
